Wynagrodzenia

Wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy przysługujące pracownikowi określone jest w zawartej z pracownikiem umowie o pracę w wysokości miesięcznej zryczałtowanej lub stawce godzinowej. Zazwyczaj kwoty znajdujące się w umowie są podawane w wysokości brutto, ale czy tak właśnie być powinno?

Kodeks pracy[1] w art. 29 § 1 pkt 3 wskazuje, że w umowie o pracę powinno zostać określone wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. W dziale trzecim Kodeksu pracy znajdują się zapisy mówiące o tym w jaki sposób powinny być ustalane wynagrodzenia za pracę i świadczenia związane z pracą. W tym dziale, w art. 87 § 1 znajdziemy informację o tym, iż z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu określone należności (np. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych). Możemy z tego wnioskować, że należności publicznoprawne w postaci ubezpieczeń i podatku odprowadzane od wynagrodzenia, są jego elementem zawartym we wcześniej wspomnianym art. 29 § 1 pkt 3.

Kwestia „brutto-netto” nie została również jednoznacznie wskazana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych[2]. Art. 12 ustawy wskazuje elementy uznawane za przychody ze stosunku pracy: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Natomiast w art. 31 powyższej ustawy na płatnika nałożony został obowiązek obliczania i pobierania zaliczki na podatek m.in. z przychodów ze stosunku pracy.

Można na tej podstawie wnioskować, że zaliczka na podatek dochodowy jest elementem przychodu pracownika w skład którego wchodzi m.in. wynagrodzenie zasadnicze stanowiąc jego nieodłączny element.

Podobnie ustawa o ubezpieczeniach społecznych[3] określając w art. 4 pkt 1 przychód będący podstawą ubezpieczeń odwołuje się w tym zakresie wprost do ustawy podatkowej wskazując, że przychód to przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko w sprawie określania w umowie o pracę wysokości wynagrodzenia w kwocie brutto czy netto zajmował również wielokrotnie Sąd Najwyższy (por. np. I PKN 55/98[4], I PKN 237/00[5] , III PZP 18/02[6], oraz III ZP 13/01[7]). W wyroku z dnia 9 lipca 2014 r.[8] wypowiedział się jednak w dość jednoznaczny sposób, krytykując podawanie w umowie o pracę przysługującego pracownikowi wynagrodzenia w kwocie netto. Ponieważ wynagrodzenie netto jest zawsze kwotą pochodną wynikającą z różnicy pomiędzy kwotą brutto, a odliczeniami wynikającymi z odliczeń zaliczek na podatek dochodowy i składek ubezpieczeniowych, w umowie o pracę należy bezwarunkowo wskazać kwotę brutto. Sąd Najwyższy podkreślił, że wynagrodzenie za pracę oznacza całość zapłaty za pracę i obejmuje także część, którą pracodawca odlicza i w imieniu pracownika przekazuje jako należności publicznoprawne.

Jak sądzicie, czy w świetle takich wyroków można określać kwotę wynagrodzenia w wysokości netto? Powiedziałabym, że można, pod warunkiem, że jednocześnie podamy również kwotę brutto ;-)

Katarzyna Paczkowska