Wynagrodzenia

Pojęcie „wynagrodzenia minimalnego” zostało wprowadzone 1 stycznia 2003 roku  ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200 poz. 1679 z późn.zm.). Wysokość minimalnego wynagrodzenia jest ustalana corocznie i ogłaszana w Dzienniku Ustaw. W 2017 r. obowiązuje wynagrodzenie minimalne w wysokości 2000 zł ogłoszone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz.U. z 2016 poz. 1456). Wynagrodzenie w takiej wysokości przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 wspomnianej wcześniej ustawy, do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone do wynagrodzeń osobowych. Oznacza to, że do wyliczenia wynagrodzenia minimalnego zsumowane zostaną nie tylko wynagrodzenia zasadnicze oraz obowiązkowe składniki wynagrodzenia, ale również fakultatywne składniki wynagrodzeń jak premie, dodatki, nagrody, prowizje i inne.

Zgodnie z klasyfikacją Głównego Urzędu Statystycznego stosowaną w statystyce publicznej, wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności:

1. wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej,
2. dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
3. premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
4. dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
5. wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz nie wynikające z zakresu czynności,
6. wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
7. dopłaty (dodatki) wyrównawcze (np. wyrównanie do wysokości kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników ustalanego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej na podstawie Kodeksu pracy, przy wykonywaniu pracy zastępczej),
8. wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacane za środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju nie zawinionego przez pracownika i inne),
9. nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne, ekwiwalenty pieniężne za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy i inne,
10. uposażenia posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym, odprawy emerytalne, rentowe i parlamentarne posłów i senatorów,
11. świadczenia o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nie opłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalenty pieniężne (np. deputaty węglowe, energetyczne, środków spożywczych), a także ekwiwalenty za umundurowanie jeśli obowiązek jego noszenia wynika z obowiązujących ustaw,
12. świadczenia odszkodowawcze (np. w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wyrównawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu).

Do wynagrodzeń osobowych nie zalicza się wynagrodzeń z tytułu rozporządzania przez pracowników prawami autorskimi do utworów stworzonych w ramach stosunku pracy.

Sprawdzając czy pracownik osiągnął  wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia, pracodawca nie uwzględnia składników wynagrodzenia wymienionych w art. 6 ust. 5 ustawy o wynagrodzeniu minimalnym:

1. nagrody jubileuszowej;
2. odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
3. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
4. dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;

Jeżeli w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania. Wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia.

Przykład:

Jeżeli w danym miesiącu wynagrodzenie zasadnicze pracownika zatrudnionego na cały etat wynosi 1900 zł i ma on prawo do prowizji, ale z uwagi na niskie obroty prowizja w danym miesiącu nie przysługuje, pracodawca ma obowiązek zapewnić  wyrównanie do kwoty minimalnej płacy:

Pracownikom wynagradzanym według stawek godzinowych wyrównanie wypłaca się za każdą godzinę pracy. Aby obliczyć takie wyrównanie należy wynagrodzenie minimalne podzielić przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu i od otrzymanej w ten sposób kwoty odjąć wysokość stawki godzinowej danego pracownika.

Przykład:

Pracownik wynagradzany według stawki 11,80 zł za godzinę. W danym miesiącu przypadało do przepracowania 160 godzin. Płaca tego pracownika wynikająca z przemnożenia stawki przez godziny pracy wyniosła 1888 zł (11,80 zł * 160 godzin). Pracownik nie uzyskał wynagrodzenia minimalnego, należy w związku z tym naliczyć i wypłacić dodatek wyrównawczy w następujący sposób:

2000 zł : 160 godzin = 12,50 zł / godzinę

12,50 zł – 11,80 zł = 0,70 zł / godzinę

Wyrównanie wyniesie 0,70 zł za każdą godzinę. W bieżącym miesiącu pracownik otrzyma dodatek wyrównawczy w wysokości 112 zł (0,7 zł * 160 godzin)

Łącznie wynagrodzenie pracownika w danym miesiącu wyniesie:

1888 zł + 112 zł = 2000 zł

Minimalne wynagrodzenie ma wpływ nie tylko na wysokość wynagrodzeń otrzymywanych przez pracowników, ale również na wysokość innych składników wynagrodzenia, m.in:

• maksymalną wysokość odpraw wypłacanych z tytułu zwolnień grupowych na podstawie przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych,
• wysokość dodatku za pracę w porze nocnej,
• kwot wolnych od potrąceń z wynagrodzenia,
• minimalnej miesięcznej podstawy wymiaru zasiłków dla pracowników,
• maksymalnego wynagrodzenia wypłacanego na podstawie umowy o praktykę absolwencką,
• minimalnej kwoty przychodu miesięcznego, którego osiągnięcie jest warunkiem odprowadzenia składki na Fundusz Pracy,
• kwoty, której osiągnięcie na podstawie umowy o pracę jest warunkiem dobrowolnego podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem,
• kwoty, której osiągnięcie na podstawie umowy zlecenia jest warunkiem dobrowolnego podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem,
• najniższej podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych dla osób przebywających na urlopach wychowawczych,
• innych, jeżeli prawo tak stanowi.

12 września 2017 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie zgodnie z którym w 2018 roku płaca minimalna wzrośnie o 100 złotych, do poziomu 2100 złotych. Z kolei minimalna stawka godzinowa wyniesie 13,7 zł zamiast dotychczasowych 13 zł.

Katarzyna Paczkowska